Skolyoz, omurganın yana doğru eğrilmesiyle karakterize bir duruş ve yapı bozukluğudur. Normalde arkadan bakıldığında düz bir çizgi şeklinde olması gereken omurga, skolyoz varlığında “C” ya da “S” şeklinde bir eğrilik gösterebilir. Bu eğrilik sadece yanlara doğru değil, aynı zamanda omurganın kendi ekseni etrafında dönmesiyle birlikte ortaya çıkabilir. Bu nedenle skolyoz, basit bir duruş bozukluğundan daha karmaşık bir yapıya sahiptir.
Kimlerde Görülür?
Skolyoz her yaş grubunda ortaya çıkabilen bir durumdur. En sık görülen tipi, nedeni net olarak bilinmeyen idiyopatik skolyozdur ve çoğunlukla çocukluk ile ergenlik döneminde fark edilir. Özellikle hızlı büyüme dönemlerinde eğrilik daha belirgin hale gelebilir. Kız çocuklarında erkeklere göre daha sık görülür ve ilerleme riski genellikle daha fazladır.
Bunun dışında doğuştan gelen omurga gelişim bozuklukları nedeniyle oluşan skolyoz, kas ve sinir sistemi hastalıklarına bağlı gelişen skolyoz ve ileri yaşlarda omurgada meydana gelen yıpranma ve dejeneratif değişikliklere bağlı skolyoz türleri de bulunmaktadır. Bu durum, skolyozun sadece çocuklara özgü bir problem olmadığını, yetişkinlerde ve yaşlı bireylerde de ortaya çıkabileceğini göstermektedir.
Nedenleri Nelerdir?
Skolyoz nedir sorusu çok fazla sorulmaktadır. Skolyozun kesin nedeni çoğu vakada bilinmemektedir. Ancak bazı durumlarda genetik yatkınlık önemli bir rol oynayabilir. Ailede skolyoz öyküsü bulunan bireylerde görülme ihtimali daha yüksektir. Doğuştan gelen omurga anomalileri, kas hastalıkları, sinir sistemi problemleri ve omurgayı etkileyen travmalar da skolyoza zemin hazırlayabilir. Yetişkinlerde ise yıllar içinde omurgada oluşan disk dejenerasyonu ve kemik yapısındaki değişimler eğriliğe yol açabilir.
Nasıl Anlaşılır?
Skolyoz her zaman belirgin şikâyetlere yol açmayabilir. Özellikle hafif eğrilikler uzun süre fark edilmeden ilerleyebilir. Ancak dikkatli bir gözlemle bazı fiziksel belirtiler fark edilebilir. Omuzlardan birinin diğerine göre daha yukarıda olması, kürek kemiklerinden birinin daha çıkık görünmesi, bel çukurlarının eşit olmaması veya kalçaların simetrik durmaması skolyozun erken işaretleri arasında yer alır.
Öne doğru eğilme sırasında sırtın bir tarafının daha kabarık görünmesi de önemli bir bulgudur. Bu durum genellikle aileler veya öğretmenler tarafından fark edilir. Erken dönemde tespit edilen skolyoz, ilerlemeden kontrol altına alınma açısından büyük avantaj sağlar.
Belirti Verir mi?
Skolyoz çoğu zaman ağrıya neden olmaz. Bu durum özellikle çocuklar ve ergenler için geçerlidir. Ancak eğrilik ilerledikçe duruş bozukluğu, çabuk yorulma ve estetik kaygılar ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde ise bel, sırt ve boyun ağrıları daha sık görülebilir. İleri dereceli skolyoz vakalarında göğüs kafesinin etkilenmesine bağlı olarak nefes darlığı gibi sorunlar da gelişebilir.
Skolyozun Önemi ve Takibi
Skolyoz sadece dış görünümü etkileyen bir durum değildir. İlerleyen eğrilikler, omurganın biyomekaniğini bozarak günlük yaşamı zorlaştırabilir. Bu nedenle erken tanı ve düzenli takip büyük önem taşır. Eğriliğin derecesi, kişinin yaşı ve büyüme potansiyeli dikkate alınarak izlem planı oluşturulur. Bazı bireylerde sadece periyodik kontroller yeterli olurken, bazı durumlarda daha yakın takip gerekebilir.
Skolyoz, erken fark edildiğinde yönetimi mümkün olan bir omurga problemidir. Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde vücut simetrisinin düzenli olarak gözlemlenmesi büyük önem taşır. Omuz, sırt veya bel bölgesinde fark edilen asimetriler ihmal edilmemeli ve gerekli durumlarda uzman değerlendirmesi alınmalıdır.
Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, lütfen hekiminiz ile görüşünüz.
